Rota virüs, genellikle 2 yaş altı çocuklarda bağırsak iltihabına yol açan bir virüstür. Çoğunlukla 3-5 yaşa kadar bulaşan Rota virüsüne dünyadaki her çocuk en az bir kez yakalanmaktadır. Hastalık şiddetli ateş, ishal ve kusma ile kendini gösterir.
İçindekiler
Rota Virüs Nedir?
Rota virüs bütün dünyada özellikle 5 yaş altı çocuklarda akut başlangıçlı ishalin en sık görülen etkenidir. Mide-bağırsak sisteminin çok yüksek bulaşıcılık oranına sahip viral bir enfeksiyondur. Sosyo-ekonomik durumdan bağımsız olarak yaşamın ilk beş yılında çoğu çocuk bu patojenle infekte olmaktadır. Özellikle 2 yaş altı ağır seyredebilmektedir. Çocukluk çağı gastroenteritlerinde sık görülen ciddi ve ölümcül rota virüsü aşıyla önlenebilir ishallerin ana nedenidir.
Rota Virüs Belirtileri
Belirtiler genel olarak virüse maruz kaldıktan 1 ila 3 gün kadar sonra (genelde 2 gün) ortaya çıkar.
Rota virüsün en yaygın belirtileri;
- Ateş
- Kusma
- İshal (gün içerisinde çok sayıda)
Ateş veya kusma ile kendini gösteren rota virüsü daha sonra ishal ve karın ağrısı da bu belirtilere eşlik eder. İshal ve kusma bazı hastalarda hafif seyrederken bazı hastalarda günde 8-10'dan fazla olması nedeniyle ciddi sıvı kayıplarına (dehidratasyon) neden olabilir. Çoğu hastada ishal 3-9 gün sürer. Rota virüs dışkıdan yapılan bir tetkikle veya hastalığın tipik klinik bulgularına göre hekimler tarafından tanı koyulabilir.
Bulaşma Riski
Bulaşıcı bir hastalık olan Rota virüs genel olarak fekal-oral yolla bulaşmakla birlikte mikrop bulaşmış su veya gıdayla, mikrobu taşıyan eller yoluyla ağızdan vücuda alınır. Enfekte kişilerin dışkısında, vücutta belirtilerin iki gün önce ortaya çıkmasından ve belirtilerin ortadan kalkmasının ardından on gün süresince varlık göstermeye devam eder. Virüs, bu süre içerisinde insandan insana bulaşabilir. Özellikle iş yerlerinde, kreş, bakım evi ve hastanelerde rota virüsü salgınları görülebilir.
Rota Virüs Aşısı
Aşı, bebeklik döneminde 2. aydan itibaren ağızdan uygulanır. Aşılamanın 6. aydan önce yapılması gereklidir. Ülkemizde 2 ve 3 doz uygulanabilen 2 tip Rota virüs aşısı bulunmaktadır. 2 tip aşıda aynı etkinliğe sahiptir. Rotateq toplam 3 doz olarak ağızdan uygulanmaktadır. İlk dozu bebek en erken 6 hafta, en geç 14 haftada iken yapılmalıdır. Son dozu bebek 24 haftasını geçirmeden uygulanmalıdır. Dozlar arasında en az 1 ay ara olmalıdır. Rotarix toplam 2 doz olarak ağızdan uygulanmaktadır. İlk dozu bebek en erken 6 hafta en geç 14 haftada iken yapılmalıdır. Son dozu bebek 24 haftasını geçirmeden uygulanmalıdır. Dozlar arasında en az 1 ay ara olmalıdır. Aşı diğer aşılarla birlikte uygulanabilir. Rota virüs ishali geçiren çocuklara da aşı yapılması önerilmektedir.
Rota Virüs Tedavisi
Virüsü geçiren bir çocuğun şikayetleri hafif ve kusması yok denecek kadar az ise bazı diyet önlemleri alınabilir. Gündelik hayatından daha sık ve azar azar beslenmesi ve başta su olmak üzere bol sıvı tüketmesi gerekir. Enfeksiyon genelde 3 - 7 gün içerisinde kendi kendine iyileşme göstermektedir. Kusması çok şiddetli ve sıvı kaybı fazla olan bebekler hastaneye yatırılır ve damar yoluyla sıvı verilir. Çocuklarda kilo kaybı olsa bile hastalık sonrası süratle bu kiloları geri aldıkları unutulmamalıdır.
Korunma Yolları Nelerdir?
Çocukların ellerini ağzına ve yüzene götürmesi en sık karşılaşılan bulaş şeklidir. Aynı zamanda tuvalette hijyene dikkat edilmesi gerekmektedir. Ortak olarak kullanılan tuvaletlerin düzenli olarak temizlenip dezenfekte edilmesi rota virüs gibi dışkı yoluyla bulaşan virüslere karşı alınabilecek en etkili yöntemler arasında yer alır. Enfeksiyonun yayılmasını azaltmak için el hijyenine önem verilmesi gerekir.
Rota virüs gastroenteritlerine bağlı salgın ve ölümlerin önlenmesinde aşılama etkin bir yöntemdir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Lokman Hekim Akay Hastanesi